Na samostalnoj izložbi Ane Aleksić Tamo i nazad iznova, predstavljeni su radovi nastali tokom jednogodišnjeg rezidencijalnog boravka umetnice u Novoj galeriji vizuelnih umetnosti. Instalacija koju čine ogledi u mediju grafike, rizo, sito, digitalna štampa, kao i linorezi na papiru i tekstilu, izložena je u studiju koji je prostor njenog života i  rada. U pitanju je situacija radikalne otvorenosti iznutra ka spolja, transformacije dodeljenog a opet ličnog prostora ka javnosti. U radu Out and About, umetnica iskustvo migracija i seljenja, iz grada u grad, iz prostora u prostor, povezuje sa širim pitanjem (ne)uslovljenosti umetničkog procesa, umetnički rad može nastati bilo gde, spakovati se u kofer i preseliti, po potrebi. Privremena starbilnost uz pitanja prostornih ambigviteta unutar umetničkih rezidencija nalazi se u fokusu interesovanja Ane Aleksić, na koji najdirektnije upućuje i naziv izložbe.

Ovom prostornom instalacijom, ili uprostorenom situacijom, umetnica nastoji da poveže (ne)stabilnosti i promenljivosti prostora (širi plan) sa konceptima pasivnosti i suočavanja (lični plan). Možemo ovu situaciju sagledati i drugačije, postoji li prigodniji prostor od životnog za udomljavanje kritike spolja ka iznutra?

Kao početnu tačku koristim iskustvo odrastanja i življenja između:

bezbjednih mjesta koja postaju opasna,

nepoznatih mjesta koje postaju sigurna,

nezavršenih zgrada koje čekaju izgradnju,

završenih zgrda koje čekaju rušenje,

drastično promijenjenih prirodnih i urbanih pejzaža,

promjena toponima i

promjena teritorije.

(Ana Aleksić)

Koristeći različite tehnike i medije, Ana Aleksić nastoji da suprotstavi djelimično kontrolisane procese u kontrastne odnose, dovodeći u vezu biofakte i artefakte, organsko naspram vještačkog, i osećanje snažno naspram krhkog, kao i uvek tanke linije između dokumentarnog i fiktivnog. Njen umjetnički postupak je intuitivan i zasniva se na prikupljanju različitih informacija i senzacija iz realnog okruženja i ličnog iskustva. Ovaj proces zasnovan je na ispitivanju materijalnosti umetničkog rada, kao i na mogućnosti njegove transformacije i modularnosti. Fleksibilnost i ponovna upotreba motiva i materijala, krajnje je radikalizovana reciklažom postojećih i izlaganih radova, njihovim prekrajanjem i preklapanjem, i uovom slučaju, instalacije koju gradi delovima drugih radova. Instalacije smatram postavkama u okviru kojih istražujem određenu temu objedinjujući više zasebnih radova nastalih u različitim periodima i projektima; one nisu apsolutno, nepromjenljivo djelo.

Polazeći od ispitivanja medija grafike kao sredstva, Ana Aleksić postavlja šire pitanje promene iskustva, iz analognog u digitalno, koje možemo videti kroz ponavljanje istih motiva izvedenih u celosti ili u fragmentima u različitim grafičkim tehnikama. Izložene radove nastale u tehnici rizo i digitalne štampe koji su izloženi kao glitch u prostoru, ukazuju nam na ono što leži tik ispod površine vidljivog, i pozivaju da se pogled posmatrača ne usmeri na ograničen prostor, već kroz njega. Tokom pripreme izložbe Tamo i nazad iznova, Ana Aleksić prekrojila je digitalne printovekoji su u septembru izlagani u Uličnoj galeriji na izložbi Tačka topljenja. Novi kolaž, dobijen od materijala postojećeg rada, postavljen je na armaturu i povezuje galerijske zidove gradeći novi prostorni odnos. U vizuelnom smislu, cijela instalacija funkcioniše kao prošireni prostor izložene digitalne slike, koja je nosilac i polazna tačka kompozicije.

Prostor Anine izložbe dodatno se širi, van trenutnih granica, unutar i izvan sobe, korišćenjem novih pronađenih (il)i ranije korišćenih predmeta. Međutim, ona istovremeno pregradnim elementom od plastike na kojem su postavljeni kater printovi sužava i ograničava prostor, transformišući ga u transparentnu situaciju za pogled ka unutra, ali ne i iskustvo bivanja u tom delu prostora. Kada mislim o transformacijama, mislim na vodu, njena kretanja i promenljivost, na što referiše forma. Slika je postavljena na valovitu plastiku koja nastavlja to odlivanje u stvarni prostor. Objekti iz rada Lokve, postavljeni na podu galerije, uz aluminijumsku foliju, i ogledalo na dokovima vrata koje dodatno širi prostor, zajedno sa radom Stratae od poliestera i akrilne smole, predstavljaju svojevrsne prepreke koje pozivaju posetioce na pozornost, postavljajući pitanje do koje mjere se može prići radu, kada svi radovi predstavljaju potencijalne barijere? Ova začudna situacija (ne)dostupnosti upućuje na galerijski prostor kao prostor igre, u koju se upuštamo uz oprez, kao kada se stupa na gradilište ili među ruševine, ili krajnje neoprezno kao kad smo bili djeca. Ovim radom ne pokušavam pronaći rješenje ili kreirati novi narativ, već stvoriti određeno prostorno jedinstvo.

U (p)okretu od iznutra ka spolja, iskustva života i bivanja, ali i rada i izlaganja na različitim mestima, Ana Aleksić otvara prostornu situaciju u kojoj je publika pozvana da u(čita) nove slojeve kroz stare radove koje reciklira, nove radove za koje koristi stare kao predložak, koji su skopa dovedeni u različit (su)odnos, kojim ona nastavlja svoj istraživački proces umetničkim sredstvima. Pojam stvaralačkog procesa se širi – on prestaje biti vezan za tehniku, pa izlazi van ateljea i ulazi u svaku sferu života.

Dejan Vasić

Ana Aleksić (1992, Crna Gora), završila je specijalističke studije slikarstva na Fakultetu likovnih umetnosti na Cetinju (2014-2018), tokom kojih je boravila jedan semestar na École Supérieure d’Art de Lorraine u Mecu, Francuska (2016), i zahvaljujući stipendiji Vlade Francuske, na École Nationale Supérieure des Beaux-Arts u Parizu (2020/21). Master studije slikarstva završila je na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Od 2014. godine aktivno učestvuje na izložbama, radionicama i kolonijama u Crnoj Gori i inostranstvu. Samostalno je izlagala u Centru savremene umjetnosti Crne Gore u Podgorici (2019), Novoj galeriji vizuelnih umetnosti u Beogradu (2021), kao i u Uličnoj galeriji (2022). Bila je finalistkinja Milčik nagrade za 2021. godinu.